Antonio Pérez (1599-1649) sobre la identidad intencional: un revisionismo del pensamiento de Pedro Auréolo

Traducción al español del original en inglés publicado en este mismo volumen

Palabras clave: Antonio Pérez, Pedro Auréolo, Intencionalidad, Teoría del conocimiento, Ser aparente

Resumen

Este artículo estudia la revisión que hace Antonio Pérez de la identidad intencional de Pedro Auréolo entre el ser aparente de una cosa como conocida y su ser real extramental. La teoría de la cognición de Pérez es claramente deudora de la teoría de la intencionalidad de Auréolo. Al igual que este, Pérez se apoya en el instrumento lógico de la connotación y en la identidad entre la especie inteligible y el acto de conocimiento. Pérez está de acuerdo con la teoría de Auréolo, afirmando una identidad de indistinción entre el ser aparente de la cosa como conocida y el ser real de la cosa extramental. Sin embargo, Pérez parece no estar plenamente satisfecho con la teoría de la cognición de Auréolo, e introduce algunos cambios relevantes. En primer lugar, emplea la doctrina suareziana de que todo acto intencional, aunque apunta directamente a un objeto, reflexiona virtual o indirectamente sobre sí mismo. Como consecuencia, apoya una identidad entre el lado formal –es decir, el acto de cognición– y el lado objetivo –es decir, la cosa reconocida–. En segundo lugar, ofrece una definición de la identidad de indistinción que difiere de la de Auréolo. Al hacerlo, Pérez equipara el ser aparente con una forma universal, es decir, el acto de cognición como tal, caracterizando todo acto particular de cognición como propio de todo ser inteligente. Esta forma indeterminada, entonces, puede ser determinada por todo objeto posible.

Descargas

La descarga de datos todavía no está disponible.

Citas

Antonio Pérez. Ad quaestionem 14 primae partis S. Thomae disputationum de scientia Dei. Roma: Archive of the Pontifical Gregorian University. Ms. F.C. 1601rec.

Antonio Pérez. De scientia Dei. Madrid: Biblioteca de la Real Academia de la Historia. Ms. 9/3395.

Antonio Pérez. Tractatus de Deo trino et uno R.P. Antonii Pérez. Firmi, Roma: Archive of the Pontifical Gregorian University. Ms. F.C. 542rec.

Antonio Pérez. Tractatus de existentia et attributis divinis. Salamanca: Biblioteca de la Universidad de Salamanca. Ms. 781.

Aegidius a Presentatione (1616). Disputationes de beatitudine animae et corporis. Conímbriga: Didacum Gomez de Loureyro.

Antonio Pérez (1656). In primam partem D. Thomae tractatus V. Opus posthumum. Roma: Barnabo dal Verme.

Antonio Pérez (1669). In secundam et tertiam partem D. Thomae tractatus sex. Lyon: Laurent Arnaud & Pierre Borde.

Aristoteles (1949). De arte poetica. Ed. Bywater, I. Oxford: Clarendon Press.

Aristoteles (1953). Metaphysica. Ed. Ross, W. D. Oxford: Clarendon Press.

Aristoteles (1961). De anima. Ed. Ross, W. D. Oxford: Clarendon Press.

Aristoteles (1966). Categoriae et Liber de interpretatione. Ed. Minio-Paluello, L. Oxford: Clarendon Press.

Aristoteles (1981). Analytica Priora et Posteriora. Ed. Ross, W. D. y Minio-Paluello, L. Oxford: Clarendon Press.

Averroes Latinus (1562). Aristotelis Metaphysicorum libri XIV cum Averrois commentariis et epitome. Venecia: Apud Iunctas.

Bartolomeo Mastri-Bonaventura Belluto (1727). Disputationes ad mentem Scoti in duodecim Aristotelis Stagiritae Libros Metaphysicorum (pars prior). Venecia: Nichola Pezzana.

Bartolomeo Mastri-Bonaventura Belluto (1727). Disputationes ad mentem Scoti in De anima. Venecia: Nichola Pezzana.

Francesco Amico (1650). Cursus theologicus. T. I: De Deo uno et trino. Amberes: Guilielmum Leestenium.

Francisco Suárez (1861), Disputationes Metaphysicae. Opera omnia vols. XXV-XXVI. París: Vivés.

Guillelmus de Ockham (1970). Ordinatio (Opera theologica 1-2). Ed. Brown, S. y Gàl, G., Nueva York: Ex officina typograpica Collegii S. Bonaventurae.

Ioannes Duns Scotus (1954). Ordinatio (Opera omnia 1-14). Ed. Balić, C. et al. Ciudad Vaticana: Typis polyglottis Vaticanis.

Ioannes Duns Scotus (2005). Die Prologe der Reportata Parisiensia des Johannes Duns Scotus: Untersuchungen zur Textüberlieferung und kritische Edition. Innsbruck: Katholisch-Theologische Fakultät der Universität Innsbruck.

Jacobus Zabarella (1617). De specibus intelligibilibus. En: Idem. De rebus naturalibus libri XXX. Fráncfort del Meno: Haeredum Lazari Zetzneri.

Pedro Hurtado de Mendoza (1619). Disputationes in universam philosophiam a Summulis ad Metaphysicam. Maguncia: Typis et sumptibus Ioannis Albini.

Pedro Hurtado de Mendoza (1624). Logica. En: Idem. Universa Philosophia (Nova editio). Lyon: Sumptibus Ludovici Prost Haeredis Roville.

Petrus Aureolus (1596). Commentaria in primum librum Sententiarum. Pars prima <-secunda>. Roma: Constanzo Boccadifuoco da Sarnano.

Petrus Aureolus (1605). Commentariorum in secundum, tertium, quartum libros Sententiarum Pars Secunda. Roma: Ex Typographia Aloysij Zannetti.

Petrus Aureolus (1952). Scriptum super primum Sententiarum. Ed. Buytaert, E. Nueva York: The Franciscan Institute.

Societas Jesu (1600). Ratio atque Institutio Studiorum Societatis Iesu. Dilinga: Apud Iohannem Mayer.

Acquaviva, I. (2019). “Implicazioni ontologiche nella dottrina suareziana del concetto tra verbum mentis e proles mentis”. En: Faraco, C. y Langella, S. Francisco Suárez 1617-2017. Atti del convegno in occasione del IV centenario della morte. Capua: Artetetra edizioni, 17-44.

Adriaenssen, H. T. (2014). “Peter John Olivi and Peter Auriol on Conceptual Thought”, Oxford Studies in Medieval Philosophy 2, 67-97.

Adsuara Varela, B. (2021). Antonio Pérez S.I. Su tratado sobre la justicia y el derecho y su proceso. Tesis de doctorado : Universidad Complutense de Madrid, Facultad de Derecho. Disponible en : https://eprints.ucm.es/id/eprint/66252/1/T42684.pdf.

Agostini, I. (2017). La démonstration de l’existence de Dieu: Les conclusions des cinq voies de Thomas d’Aquin et la preuve a priori. Turnhout: Brepols. (Descartes et son temps 1).

Andersen, C. A. (2016). Metaphysik im Barockscotismus: Untersuchungen zum Metaphysikwerk des Bartholomaeus Mastrius. Mit Dokumentation der Metaphysik in der scotistischen Tradition ca. 1620-1750. Ámsterdam: John Benjamins Publishing Company. (Bochumer Studien zur Philosophie 57).

Bartlett, D. A. (1988). The Evolution of the Philosophical and Theological Elements of the Jesuit Ratio studiorum: An Historical Study, 1540-1599. Tesis de doctorado: Universidad de San Francisco.

Caruso, E. (1979). Pedro Hurtado de Mendoza e la rinascita del nominalismo nella Scolastica del Seicento. Florencia: La Nuova Italia.

Casalini, C. (2019). Jesuit Philosophy on the Eve of Modernity. Leiden - Boston: Brill.

Casalini, C. y Mattei, F. (2016). “Padre Claudio Acquaviva. Ratio Studiorum e libertas opinandi”, Educazione. Giornale di pedagogia critica 5.1, 7-26. DOI:10.14668/EDUCAZ_5102.

Casalini, C. y Mattei, F. (2018). “Padre Claudio Acquaviva. La libertà di insegnamento in e oltre la Ratio Studiorum”. En: Padre Claudio d’Acquaviva S.J. Preposito Generale della Compagnia di Gesù e il suo tempo. L’Aquila: Deputazione di Storia Patria in Abruzzi, 165-181.

De Libera, A. (1999). “Dénomination et intentions: sur quelques doctrines médiévales (XIIIe-XIVe siècle) de la paronymie et de la connotation”, Historisk-filosofiske meddelelser. Det Kongelige Danske Videnskabernes Selskab 77, 355-376.

Doyle, J. P. (2013). On the Borders on Being and Knowing: Some Late Scholastic Thought on Supertranscendental Being. Lovaina: Leuven University Press. (Ancient and Medieval Philosophy - Series 1.44).

Forlivesi, M. (2002). Scotistarum princeps. Bartolomeo Mastri (1602-1673) e il suo tempo. Padua: Centro Studi Antoniani.

Fornasieri, G. (2021). “Conception, Connotation, and Essential Predication: Peter Auriol’s Conceptualism to the Test in II Sententiarum, d. 9, q. 2, ar t. 1”, Analiza i Egzystencja 54, 81-126. DOI: 10.18276/aie.2021.54-03.

Fornasieri, G. (2021). “Intelligere formaliter solum connotat aliquid ut apparens. Peter Auriol on the Nature of the Cognitive Act”, Rivista di Storia della Filosofia 1, 24-49. DOI: 10.3280/SF2021-001002.

Friedman, R. (1997). In principio erat Verbum: The Incorporation of Philosophical Psychology into Trinitarian Theology, 1250-1325. Tesis de doctorado: Universidad de Iowa.

Friedman, R. (2015). “Act, Species, and Appearance: Peter Auriol on Intellectual Cognition and Consciousness”. En: Klima, G. (ed.). Intentionality, Cognition, and Mental Representation in Medieval Philosophy. Nueva York: Fordham University Press, 141-165. DOI: 10.5422/fordham/9780823262748.003.0007.

García Sánchez, J. (1999). “Aproximación a la biografía académica de Miguel de Palacio Salazar, catedrático de teología nominal en Salamanca (1550-1555) y canónigo civitatense (1557-1593)”. En: Bonilla, J. A. y Barrientos, J. (eds.). Estudios Históricos Salmantinos. Homenaje al P. Benigno Hernández Montes. Salamanca: Universidad de Salamanca, 413-441.

Grassi, O. (2005). Intenzionalità. La dottrina dell’esse apparens nel XIV secolo. Turín: Marietti.

Inauen, A. (1916). “Stellung der Gesellschaft Jesu zur Lehre des Aristoteles und des hl. Thomas vor 1583”, Zeitschrift für katholische Theologie 40, 201-37.

Julia, D. (1996). “Généalogie de la Ratio studiorum”. En: Giard, L. y De Vaucelles, L. (eds.). Les jésuites à l´âge baroque, 1540-1640. Grenoble: Jérôme Millon, 115-130.

Knebel, S. (1992). “Necessitas moralis ad optimum (III). Naturgesetz und Induktionsproblem in der Jesuitenscholastik während des zweiten Drittels des 17. Jahrhunderts”, Studia Leibnitiana 24.2, 182-215.

Knebel, S. (1993). “Necessitas moralis ad optimum (IV). Repertorium zur Optimismus-diskussion im 17. Jahrhundert”, Studia Leibnitiana 25.2, 201-208. DOI: 10.2307/40694242.

Knebel, S. (1998), “Antonio Pérez (1599-1649) in seinen Beziehungen zur polnischen Jesuitenscholastik”, Forum Philosophicum 3, 219-223. (Paradeigmata 21). DOI: 10.35765/forphil.1998.0301.12.

Knebel, S. (2000). Wille, Würfel und Wahrscheinlichkeit. Das System der moralischen Notwendigkeit in der Jesuitenscholastik 1550-1700. Hamburgo: Felix Meiner.

Knebel, S. (2003). “The Renaissance of Statistical Modalities in Early Modern Scholasticism”. En: Friedman, R. y Nielsen, L. (eds.). The Medieval Heritage in Early Modern Metaphysics and Modal Theory, 1400-1700. Dordrecht - Boston - Londres: Kluwer Academic Publishers, 231-251. DOI: 10.1007/978-94-017-0179-2_11.

Knebel, S. (2006). “What about Aureol? Mastri’s Contribution to the Theory of the Distinction of Reason”. En: Forlivesi, M. Rem in seipsa cernere. Saggi sul pensiero filosofico di Bartolomeo Mastri (1602-1703). Padua: Il Poligrafo, 415-438.

Knebel, S. (2016), “Das Cogito und die Krise des Schulbegriffs der Reflexion”, Freiburger Zeitschrift für Philosophie und Theologie 63.1, 57-88. DOI: 10.5169/seals-760704.

Lička, L. (2016). “Perception and Objective Being: Peter Auriol on Perceptual Acts and their Objects”, American Catholic Philosophical Quarterly 90.1, 49-76. DOI: 10.5840/acpq20161571

Lilao Francia, Ó. y Castrillo González, C. (eds.) (1997-1999). Catálogo de Manuscritos de La Biblioteca Universitaria de Salamanca. Salamanca: Ediciones Universidad de Salamanca.

Müller, H. J. (1968). Die Lehre vom verbum mentis in der spanischen Scholastik: Untersuchungen zur historischen Entwicklung und zum Verständnis dieser Lehre bei Toletus, den Conimbricensern und Suarez. Tesis de doctorado: Universidad de Münster.

Pasnau, R. (1997). Theories of Cognition in the Later Middle Ages. Cambridge: Cambridge University Press.

Pellettier, J. E. (2012). William Ockham on Metaphysics: The Science of Being and God. Leiden - Boston: Brill.

Perler, D. (1994a). “What Am I Thinking About? John Duns Scotus and Peter Aureol on Intentional Objects”, Vivarium 32.1, 72-89.

Perler, D. (1994b). “Peter Aureol vs. Hervaeus Natalis on Intentionality: A Text Edition with Introductory Remarks”, Archives d’histoire doctrinale et littéraire du Moyen Age 61, 227-262.

Prezioso, F. (1950). “La teoria dell’essere apparente nella gnoseologia di P. Aureolo”, Studi Francescani 46, 15-43.

Prezioso, F. (1972). “Il nominalismo ambiguo di Pietro Aureolo”. Sapienza 25, 265-329.

Prezioso, F. (1976). Ricerche sulla gnoseologia medievale. Nápoles: Astrea.

Ramelow, T. (1997). Gott, Freiheit, Weltenwahl: der Ursprung des Begriffes der besten aller möglichen Welten in der Metaphysik der Willensfreiheit zwischen Antonio Pérez S. J. (1599-1649) und G.W. Leibniz (1646-1716). Leiden: Brill.

Renemann, M. (2006). “Mastri on Praecisio obiectiva”. En: Forlivesi, M. Rem in seipsa cernere. Saggi sul pensiero filosofico di Bartolomeo Mastri (1602-1703). Padua: Il Poligrafo, 399-414.

Romano, A. (2000). “Pratiques d’enseignement et orthodoxie intellectuelle en milieu jésuite (deuxième moitié du XVIe siècle)”. En: Elm, S., Rebillard, É. y Romano, A. (eds.). Orthodoxie, christianisme, histoire. Roma: École française de Rome, 241-260.

Salas, V. M. (2014). “Between Thomism and Scotism: Francisco Suárez on the Analogy of Being”. En: Salas, V. M. y Fastiggi, R. L. (eds.). A Companion to Francisco Suárez. Leiden - Boston: Brill, 336-362.

Salas, V. M. (2022). Immanent Transcendence: Francisco Suárez’s Doctrine of Being. Lovaina: Leuven University Press.

Sander, C. (2019). “Uniformitas et soliditas doctrinae: History, Topics, and Impact of Jesuit Censorship in Philosophy (1550-99)”. En: Casalini, C. Jesuit Philosophy on the Eve of Modernity. Leiden - Boston: Brill, 34-71.

Schmutz, J. (2003a). La querelle des possibles. Recherches philosophiques et textuelles sur la métaphysique jésuite espagnole, 1540-1767. Tesis de doctorado: Section des sciences religieuses de l’École Pratique des Hautes Études - Université Libre de Bruxelles.

Schmutz, J. (2003b). “Dieu est l’idée: la métaphysique d’Antonio Pérez (1599-1649) entre néo-augustinisme et crypto-spinozisme”, Revue thomiste 103.3, 495-526.

Schmutz, J. (2007). “Hurtado et son double. La querelle des images mentales dans la scolastique moderne”. En: Couloubaritsis, L. y Mazzù, A. (eds.). Questions sur l’intentionnalité. Bruselas: Ousia, 157-232.

Schmutz, J. (2009). “Les innovations conceptuelles de la métaphysique espagnole post-suarézienne: les status rerum selon Antonio Pérez et Sebastián Izquierdo”, Quaestio 9, 61-99. DOI: 10.1484/J.QUAESTIO.1.100698.

Scribano, E. (2006). Angeli e beati. Modelli di conoscenza da Tommaso a Spinoza. Roma - Bari: Laterza.

Soliani, G. P. (2018). L’apparire del bene. Metafisica e persona in Antonio Pérez (1599-1649). Bari: Edizioni di Pagina.

Spruit, L. (1995). Species Intelligibilis. From Perception to Knowledge. Leiden: Brill.

Tachau, K. (1988). Vision and Certitude in the Age of Ockham. Leiden: Brill.

Theiner, J. (1970). Die Entwicklung der Moraltheologie zur eigenständigen Disziplin. Ratisbona: Pustet.

Vanni Rovighi, S. (1960a). “L’intenzionalità della conoscenza secondo Pietro Aureolo”. En: L’homme et son destin d’après les penseurs du Moyen Âge. Actes du Premier Congrès International de Philosophie médiévale. Lovaina - París: Nauwelaerts, 673-680.

Vanni Rovighi, S. (1960b). “Una fonte remota della teoria husserliana dell’intenzionalità”. En: Paci, E. Omaggio a Husserl, 47-65.

Vanni Rovighi, S. (1978). “L’intenzionalità della conoscenza secondo Pietro Aureolo”. En: Idem. Studi di filosofia medievale. Milán: Vita e Pensiero: II, 224-257.

Vanni Rovighi, S. (2006). Storia della filosofia medievale. Dalla patristica al secolo XIV. Milán: Vita e Pensiero.

Vanni Rovighi, S. (2007). Filosofia della conoscenza. Bolonia: Edizioni Studio Domenicano.

Schmutz, J. (2022). “Radical Revisionism of Medieval Doctrines and Modes of Thought”. En: Brinzei, M. et al. Book of The 15th International Congress of Medieval Philosophy Paris (Aubervilliers, 22-26 August 2022): Radical Thinking in the Middle Ages (https://siepm2022paris.com/wp-content/uploads/2022/08/FV-1608-Program-Summeris_XVth_SIEPM_Congres_Paris_2022-1.pdf).

Friedman R. L., Schabel, Ch. et al., The Electronic Scriptum.

https://www.peterauriol.net/editions/electronicscriptum/contents/

Publicado
2023-06-01
Cómo citar
Soliani, G. P. (2023). Antonio Pérez (1599-1649) sobre la identidad intencional: un revisionismo del pensamiento de Pedro Auréolo. Patristica Et Mediævalia, 44(1), 71-92. https://doi.org/10.34096/petm.v44.n1.12912
Sección
Artículos